Iconografía de los testigos de los procesos teresianos. A propósito de Adrian Collaert y la escenografía de la capilla Cornaro

Autores/as

  • Fernando Moreno Cuadro Universidad de Córdoba

DOI:

https://doi.org/10.3989/aearte.2014.03

Palabras clave:

Contrarreforma, Estampa, Carmelitas, Procesos de beatificación y canonización, Capilla Cornaro

Resumen


El trabajo se centra en los testigos de los procesos teresianos de beatificación y canonización que se recuerdan por los artistas con la intención de servir de referente al espectador para que se sitúe en el lugar de los atestiguantes “de visu”, como nuevos refrendarios de las escenas que representan momentos singulares de la vida de la reformadora descalza y sucesos prodigiosos debidos a la intervención divina. No es un tipo de figuración frecuente y menos aún la de los “testigos de referencia” que confirman lo narrado de generación en generación, aunque éstos se destacan de manera especial en la capilla Cornaro de Santa Maria della Vittoria de Roma, vinculada a una estampa de Collaert, que sirvió a Bernini para plantear la ubicación de los miembros de la importante familia veneciana contemplando el Éxtasis de Santa Teresa.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Andrés Ordax, S., Arte e iconografía de San Pedro de Alcántara. Ávila, 2002.

Berguiriztáin, J., San Ignacio de Loyola. Apóstol de la comunión frecuente. Barcelona, 1909.

Bihlmeyer, K. – Tuechle, H., Storia della Chiesa, Brescia: Ed. Marcelliana, 1988. v. 4.

Calvo Castellón, A., “Chavarito, un pintor granadino, 1662-1751”, en Cuadernos de Arte, t. XX, n. 25 (1975), pp. 256 ss.

Chevalier, J., “Sainte Thérèse d’Ávila et l’expérience de Dieu”, en Histoire de la Pensé, París, 1956.

De la Inmaculada, Luis Javier, “Una nueva estructura del método carmelitano de oración”, en Monte Carmelo, 72 (1964), pp. 169-301.

Di Bernardo, Pier Paolo Un carmelitano per la nuova Europa, Edizioni Grafiche, Roma 1994.

Díaz Padrón, M., Museo del Prado. Catálogo de Pinturas I. Escuela Flamenca. Siglo XVII. Madrid, 1975.

Emond, C., L’Iconographie Carmélitaine dans les anciens Pays-Bas méridionaux. Bruselas, 1961. PMCid:PMC1953493

Esquerda Bifet, J., “Comunión eucarística”, en Diccionario de San Juan de Ávila. Burgos: Monte Carmelo, 1999, pp. 192-194.

Gil de Muro, Eduardo T., Como una suave melodía. Burgos, Monte Carmelo, 1996.

Gutiérrez Haces, J. et al.: Cristóbal de Villalpando. ca. 1649-1714. Catálogo razonado. México, Instituto de Investigaciones Estéticas, 1997.

Gutiérrez Rueda, L., “Ensayo de iconografía teresiana”, en Revista de Espiritualidad, 90, 1964.

Herráiz García, A, M., La oración, historia de amistad. Madrid, Ed. Espiritualidad, 1982.

Idea / Vitae Teresianae / iconobus symbolicis / expressa, / in quinqué partes divisa. / Prima figurat sui cognitionem, / secunda sui mortificationem, / tertia virtutum acquisitionem, / quarta mentales orationem, / quinta divinam contemplationem. Dedicata Reverendo Adm. In ChristôPatri Observantissimo. / Rdo. Patri Huberto a S. Ioanne Baptista, / Carmelitliarum Deiscalceatorum per Flandô-Belgium Provinciali. Antverpiae, Extant Venales, apud Jacobum Mesens.

Kuhn, R., “Die Unio Mystica der Hl. Therese von Avila von Lorenzo Bernini in der Kornaro Kapelle in Rom”, en Alte un Moderne Kunst, XII (1967), pp. 2-8. L’Art du XVIIe siècle dans les Carmels de France. Catálogo de la exposición celebrada en el Musée du Petit Palais (17 de nov. 1982 – 15 febr. 1983). París, ediciones Yves Rocher, 1982.

La Vie de la seraphiqve Mere Sainte Teresa de Iesvs, fondatrice des Carmes Déchaussez & Carmelites Déchaussées, en Figuras, & en Vers François & Latins. Avec un Abbregé de l’Histoire, une Reflexion Morale, & une Resolution Chrétienne sur châque Figura, Lyon 1670.

Lavin, I., Bernini and the Unity of the Visual Arts, Oxford University Press, The Pierpont Morgan Library, 2 vols. New York and London, 1980. Traducción italiana Bernini e l’unità delle arti visive, Roma, Edizioni dell’Elefante, 1980.

Llompart, G., “Spiritualis monachus: aportación a la iconografía del perfecto religioso”, en Analecta Sacra Tarraconensia 38 (1965), pp. 159-172.

Llompart, G., “El fresco de la religiosa crucificada de las Descalas Reales de Madrid”, en Traza y Baza, 3 (1973), pp. 54-55.

Mâle, E., L’art religieux de la fin du XVIe siècle, du XVIIe siècle et du XVIIIe siècle. Paris, 1932.

Meboldk, L., Catálogo de pintura colonial en Chile. Universidad Católica de Chile. Santiago de Chile, 1985.

Mesa, J. - Gisbert, T., Historia de la pintura cuzqueña. Buenos Aires, 1962.

Moreno Cuadro, F., “Juan Bernabé Palomino y Johann Hiebel. Tradición y renovación en las series teresianas del setecientos”, en Academia, Boletín de la Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, 110-111 (2010), pp. 37-64.

Portman, K., “Een emblematische Voorstelling van het mystieke leven: de Idea vitae teresianae…, c. 1686”, en Ons Geestelijk Erf, 48 (1974), pp. 46-66.

Procesos de beatificación y canonización de Santa Teresa de Jesús, edición de Silverio de Santa Teresa, Burgos, Biblioteca Mística Carmelitana, 1934-1935.

Ribera, F., La vida de la Madre Teresa de Jesús. 1590.

Ripa, C., Iconología. Ed. Akal/Arte Estética, Madrid, 1987.

Santa María de la Victoria, Roma, ATS Italia Editrice, 1999.

Santa Teresa de Jesús, Obras Completas, B.A.C., 2012.

Urrea, J., “El pintor García Hidalgo”, en Archivo Español de Arte, XLVIII (1975), pp. 78 ss.

Vita Effigiata della Seráfica Vergine S. Teresa di Gesù fondatrice dell’Ordine Carmelita Scalzo, Roma, 1715.

Vita Effigiata et Essercizi Affettivi di s. Teresa di Giesv Maestra di Celeste Doctrina, Roma, 1670.

Wittkower, R., Arte y arquitectura en Italia, 1660-1750. Manuales Arte Cátedra. Madrid, 1979. PMid:482561

Yepes, D. de, Vida, virtudes, milagros de la Bienaventurada Virgen Teresa de Jesús, Madre y Fundadora de la nueva Reformación de la Orden de los Descalços y Descalças de Nuestra Señora del Carmen. Zaragoza, 1606.

Descargas

Publicado

2014-03-30

Cómo citar

Moreno Cuadro, F. (2014). Iconografía de los testigos de los procesos teresianos. A propósito de Adrian Collaert y la escenografía de la capilla Cornaro. Archivo Español De Arte, 87(345), 29–44. https://doi.org/10.3989/aearte.2014.03

Número

Sección

Artículos